International Girl Child Day: అంతర్జాతీయ బాలికా దినోత్సవం ప్రతి ఏడాది అక్టోబర్ 11న నిర్వహిస్తారు. సమాజంలో బాలికలపై జరుగుతున్న అత్యాచారాలు, అనర్థాలు నివారించడానికి, వారి హక్కులను తెలియజేసేందుకు ఐక్యరాజ్యసమితి ఈ దినోత్సవాన్ని జరుపుకుంటుంది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా బాలికలు ఎదుర్కొంటున్న సమస్యలపై అవగాహన పెంచుతుంది. లింగం ఆధారంగా బాలికలు ఎదుర్కొంటున్న లింగ అసమానతలపై అవగాహన పెంచుతుంది. ఈ అసమానతలలో విద్య, పోషకాహారం, చట్టపరమైన హక్కులు, వైద్య సంరక్షణ, వివక్ష, మహిళలపై హింస, బాల్య వివాహాలు, రక్షణ వంటి రంగాలు ఉంటాయి. అయితే అంతర్జాతీయ బాలికా దినోత్సవం ఎలా ఏర్పడింది? దీని చరిత్ర ఏమిటి? ఇప్పటివరకు ఎలాంటి థీమ్ ఇచ్చారు? తదితర విషయాల గురించి ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం..
ఎలానార్ రూజ్‌వెల్ట్ పుట్టిన రోజే..
అమెరికన్ పౌరహక్కుల కార్యకర్త ఎలానార్ రూజ్ వెల్ట్ మహిళల ఆత్మగౌరవం కాపాడటం కోసం అనేక పోరాటాలు చేశారు. ఆయన చేసిన కృషి వల్లే ప్రస్తుతం మనం అంతర్జాతీయ బాలికా దినోత్సవాన్ని జరుపుకుంటున్నాము. 192 దేశాలు సంతకం చేసిన మానవ హక్కుల ప్రకటనలో స్త్రీ, పురుష సమానత్వాన్ని ప్రతిబింబించేలా ‘మెన్’ అనే పదాన్ని తొలగించి ‘పీపుల్’గా మార్చారు. బాలిక స్వేచ్ఛ, హక్కులపై ఆయన పోరాటానికి గుర్తుగా అతడి పుట్టిన రోజైన అక్టోబర్ 11ను అంతర్జాతీయ బాలికా దినోత్సవంగా జరుపుకుంటున్నాము. 2012 అక్టోబర్ 11న మొదటి సారిగా ఐక్యరాజ్య సమితి ఆధ్వర్యంలో అంతర్జాతీయ బాలికా దినోత్సవాన్ని జరుపబడింది. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా బాలికలు ఎదుర్కొంటున్న లింగ అసమానతలప, వివక్షపై అవగాహన పెంచడమే దీని ముఖ్య ఉద్దేశం.
చరిత్ర ఏమిటి?
ప్రపంచవ్యాప్తంగా బాలికలు ఎదుర్కొంటున్న సమస్యలపై ఐక్యరాజ్య సమితి అంతర్జాతీయ బాలిక దినోత్సవం రోజు అవగాహన కల్పిస్తుంది. ప్రపంచ అభివృద్ధికి సంబంధించిన అనేక ప్రణాళికలలో బాలికలను చేర్చడం, వారి సమస్యలను కూడా పరిష్కరించడం వంటి పనులు చేస్తుంటారు. వాషింగ్టన్‌లోని అంతర్జాతీయ అభివృద్ధి సంస్థ అందించిన వివరాల ప్రకారం.. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా 62 మిలియన్లకు పైగా బాలికలకు సరైన విద్య అందడం లేదు. 5-14 సంవత్సరాల వయసు గల బాలికలు ఇంటి పనులకే పరిమితం అవుతున్నారు. అబ్బాయిల కంటే 160 మిలియన్ గంటలకు పైగా ఇంటి పనుల కోసం సమయాన్ని కేటాయిస్తున్నారు. నలుగురు బాలికల్లో ఒకరికి 18 ఏళ్ల వయసులోపే వివాహం జరుగుతోంది. వీటిని నిర్మూలించడానికి, బాలికలు ఎదుర్కొంటున్న సమస్యల గురించి అందరికీ అవగాహన పెంచడానికి ఈ దినోత్సవాన్ని నిర్వహిస్తారు. బాలికలను విద్యావంతులు చేయడం, బాల్య వివాహాలను అరికట్టడం వంటి పనులు చేస్తుంది. బాలికలకు మార్గదర్శకంగా నిలవడం ద్వారా మహిళల ఆర్థిక వ్యవస్థను బలోపేతం చేయవచ్చు.
ప్రపంచవ్యాప్తంగా కార్యకలాపాలు నిర్వహించే ప్లాన్ ఇంటర్నేషనల్ అనే ఒక ప్రభుత్వేతర సంస్థ ప్రాజెక్టుగా ‘అంతర్జాతీయ బాలికా దినోత్సవం’ ప్రారంభమైంది. ప్లాన్ ఇంటర్నేషనల్ రూపొందించిన ‘బికాజ్ ఐ యామ్ ఎ గర్ల్’ అనే క్యాంపెయిన్ నుంచి అంతర్జాతీయ దినోత్సవ నిర్వహణ, వేడుకలు, ఆలోచనలు పుట్టుకొచ్చాయి. ఇది ముఖ్య అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాల్లో బాలికలను సంరక్షించేలా అవగాహన పెంచుతుంది. కెనడాలోని ప్లాన్ ఇంటర్నేషన్ ప్రతినిధులు కెనడియన్ ఫెడరల్ ప్రభుత్వాన్ని సంప్రదించి మద్దతు కల్పించాలని కోరింది. బాలిక హక్కులపై అంతర్జాతీయంగా అవగాహన పెంచుతూ చివరికి ఐక్యరాజ్య సమితిని కూడా ఇందులో పాల్గొనాలని కోరింది. ఐక్య రాజ్య సమితి సర్వసభ్య సమావేశంలో కెనడా తన తీన్మానంతో అంతర్జాతీయ బాలికా దినోత్సవాన్ని అధికారికంగా ప్రతిపాదించింది. కెనడా మహిళా మంత్రి రోనా అంబ్రోస్ ఈ తీర్మానానికి మద్దతు తెలిపారు. 55వ ఐక్య రాజ్య సమితి సమావేశంలో మహిళల స్థితిగతులపై మద్దతుగా మహిళలు, బాలికల ప్రతినిధి బృందం ప్రదర్శనలు చేసింది. 2011 డిసెంబర్ 19న జరిగిన ఐక్యరాజ్య సమితి సమావేశంలో అంతర్జాతీ బాలికా దినోత్సవాన్ని తీర్మానించారు. దీనికి అందరూ మద్దతు తెలిపారు. దాంతో అక్టోబర్ 11న అంతర్జాతీయ బాలిక దినోత్సవాన్ని జరుపుకుంటారు.
2023 థీమ్?
ప్రతి ఏడాది అంతర్జాతీయ బాలిక దినోత్సవం రోజు ఒక ప్రత్యేక థీమ్‌తో వేడుకలు ప్రారంభం అవుతాయి. 2023 నాటికి ‘Invest in Girls Rights: our Leadershipp, Our Well-being’ అనే థీమ్‌తో ముందుకు వచ్చారు. 2012లో మొదటి సారిగా ‘Ending Child Marriage’ అనే థీమ్‌ను ఉపయోగించారు.